Gökyüzüne Merhaba - Bölüm IV.II

MARS UYDULARI

Mars'ın bilinen iki uydusu vardır; Phobos ve Deimos


PHOBOS
(Mars I)

Yunan mitolojisine göre Phobos, Mars'ın Afrodit'den(Venüs) olma oğludur.

Phobos, Mars'ın iki uydusundan büyük ve Mars'a daha yakın olanıdır. Güneş sistemindeki tüm diğer uydular içinde gezegenine en yakın konumlanmış uydudur. Yörüngesi Mars yüzeyinden sadece 6 km yükseklitedir ve güneş sisteminin en küçük uydularından biridir.

Çap :
Kütle :

22.2 km (27 x 21.6 x 18.8)
1.08e16 kg

1877'de Hall tarafından bulunmuş, 1971'de Mariner 9, 1977'de Viking 1 ve 1988'de Phobos uzay araçları tarafından fotografları çekilmiştir.

Phobos, senkron yörünge yarıçapından daha alçak bir yörüngede olduğundan Mars yüzeyindeki bir gözlemci için günde aşağı yukarı iki kez doğup batar. Yüzeye o kadar yakındır ki yüzeydeki bazı yerler için her zaman ufkun altında kalır. (Senkron yörünge yarı çapı : bir uydunun gezegeni etrafında gezegenin rotasyon süresi kadar bir zamanda döneceği yüksekliği ifade eder. Böyle bir uydu yüzeydeki gözlemci için her zaman aynı noktadadır. Dünyada, iletişim uydularında olduğu gibi)

Senkron yörünge yarıçapının altında olduğundan, gelgit kuvvetleri (dünyayla ay arasında olduğunun tersine) yörüngesini alçaltmaktadır. Yaklaşık 50 milyon yıl içinde Mars'a düşecek, ya da parçalanarak Mars çevresinde bir halka oluşturacaktır.

Muhtemelen Phobos ve Deimos, C tipi asteroidler gibi karbondan zengin kaya oluşumlarıdır, ancak düşük dansiteleri sadece kayadan oluşmadıklarının, buz ve kaya karışımı olduklarını gösterir. Her ikisi de yoğun olarak kraterlerle kaplıdır.Mars Global Surveyor aracının gönderdiği en son resimlerden yüzeyinin 1 m. kalınlıkta ince bir tozla (regolith) kaplı olduğu anlaşılmıştır.
Sovyet aracı Phobos 2 birkaç Phobos resmi gönderebilmiş (sağda), uydudan zayıf fakat sürekli bir gaz çıkışı saptamış, ancak gazın tabiatı anlaşılamadan araçla iletişim kopmuştur. En olası tahmin su'dur.
Phobos yüzeyinde en belirgin olan Hall'ın Stickney ismini verdiği (karısının kızlık adı) büyük kraterdir. Krater çevresindeki uzun yarık ve çiziklerin de aynı çarpışma sonucu olduğu sanımaktadır.

Phobos ve Deimosu'un Mars çekimine kapılmış asteroidler olduğu inacı birhayli yaygındır, ana asteroid kuşağından değil de güneş sistemi dışından gelmiş oldukları gibi spekülasyonlar mevcuttur.

DEIMOS
(Mars II)

Yunan mitolojisinde Deimos, Phobos'un kardeşi, Ares(Mars) ve Afrodit'in(Venüs) oğludur.

Marsın iki uydusundan daha küçük ve daha uzakta olanıdır. Güneş sistemi uyduları içinde en küçük olanıdır.

Çap :
Kütle :
Yörünge :

12.6 km (15 x 12.2 x 11)
1.8e15 kg
Mars'dan 23,459 km

1877 Ağustosunda Hall tarafından keşfedilmiş, 1977 de Viking 1 uzay aracı tarafından fotografları çekilmiştir. Yapısı Phobos'a benzer.